We zijn voorbij de start, maar nog niet aan het einde van het begin.

Met deze geniale improvisatie antwoordde premier Rutte tijdens zijn persconferentie van 31 maart op de vraag van een journalist of hij kon zeggen waar we staan in de corona-crisis.
We weten nauwelijks hoe we met de crisis om moeten gaan, maar we zijn ongeduldig, we willen dat hij voorbij is en bezig zijn met hoe het verder moet. Denker des Vaderlands Daan Roovers formuleerde het zo: ‘Liever dan de onzekerheid en misschien de angst te voelen, projecteren we alvast een weg omhoog: we zullen hier beter uit komen.’

Dat is nog maar de vraag. Ik hoop het. Het zou kunnen. Regeringen, de een wat soepeler dan de ander – zijn in beweging gekomen en hebben miljarden vrijgemaakt om de samenleving overeind te houden. De vraag is wat er gebeurt als de recessie uit de hand loopt en de economie straks de klap niet zo makkelijk te boven komt als nu gehoopt wordt.
Er is een golf van opbeurende particuliere initiatieven. De vraag zal zijn hoelang we dit altruïstische gedrag overeind kunnen houden.
Het is duidelijk wat de belangrijke beroepen zijn in de maatschappij: zorg- en hulpverleners, onderwijzers en schoonmakers. Het applaus voor hun werk doet het feit dat ze onlangs nog maandenlang actie moesten voeren voor meer loon bijna vergeten. Zal het leiden tot een blijvende herwaardering en erkenning van vitale beroepen?
Zal de corona-crisis sowieso leiden tot een herwaardering van de publieke zaak en een nieuwe discussie over wat een publieke taak is en wat het best aan de markt overlaten?

Scholen zijn dicht, individuele vrijheden opgeschort. We moeten met z’n allen in de pas lopen en dat begrijpen we, want het lijkt de juiste manier om deze crisis het hoofd te bieden. Maar worden er straks nog afwijkende meningen getolereerd?
De grens is weer helemaal terug. Reis- en bewegingsvrijheid worden beperkt om het virus, dat de mens als vehikel heeft gekozen, buiten de deur te houden. We moeten ervoor waken dat deze pandemie misbruikt wordt als excuus voor antiglobalisme en protectionisme.

De vraag is of we bereid zijn de corona-crisis te beschouwen als een wake-up call. Of we accepteren dat deze crisis is veroorzaakt is door onze manier van leven en onze omgang met onze leefomgeving.
De uiteindelijke vraag is of een pandemie als deze in staat is om ons denken te veranderen ten gunste van het algemeen belang. Ons aller belang. Ik hoop het.

Clairy Polak

Journalist